Krit je po veličini peto ostrvo u Mediteranu i najveće i najjužnije grčko ostrvo. Nalazi se na raskrsnici triju kontinenata: Evrope, Azije i Afrike. Površina ostrva je 8 261 km2, širina ostrva je do 60 km a dužina je do 260 km. Posebnost Krita je obala duga 1046 km, sa mnogo rtova, poluostrva i uvala. Ostrvo se odlikuje se blagom mediteranskom klimom i poznato je po prelepim peščanim plažama, tirkiznom moru i mnogim arheološkim lokalitetima.
Na Kritu u periodu od 2600 – 1100 p.n.e. razvila se prva evropska civilizacija, minojska civilizacija. U vreme najvećeg razvoja izgrađeni su gradovi palate (Knosos, Festos, Malie i Zarkos), razvijala se trgovina sa Kiprom i Egiptom, i osnovane su prve kolonije. Minojska civilizacija se razvijala do 1450 p.n.e. posle čega su ostrvo potresali zemljotresi, vulkanska erupcija ostrva Thera (Santorini), invazija drugih naroda da bi konačno Krit osvojili Dirjanci. Tokom vladavine Rimljana hrišćanstvo postaje glavna religija, a apostol Pavle osniva prvu crkvu. Mada pod vlašću Rimljana, na Kritu je zadržan grčki jezik i običaji, a latinski jezik se koristio samo u administrativne svrhe. Tokom vekova ovo ostrvo je bilo meta osvajanja mnogih naroda, a najveći pečat na njega ostavili su Venecijanci koji su se na ostrvu zadržali 400 godina, kao i Turci. Crkve, manastiri, luke, javne zgrade, trgovi proizvod su venecijanske arhitekture. Turci su Krit posedovali sve do 1898. godine.
Na Kritu su nastale mnoge legende, npr. o Ikaru i Dedalu, Zevsu, kralju Minosu, Minotauru i Tezeju. Kralj Minos je naredio da se izgardi lavirint iz koga niko neće moći da izađe, gde je držao Minotaura, kome su svake godine prinosili žrtve: sedam devojaka i mladića. KTezej je odlučio da pomogne svom gradu i ubije Minotaura. Arijadna, kraljeva kćerka mu je pomagla tako što mu je dala klupko konca čiji je kraj vezao na izlazu, pa je prateći nit, izašao iz lavirinta. Takođe, po legendi, u pećini Dihti je rođen Zevs, vrhovni grčki bog.
Na ovom divnom ostrvu ima oko 500.000 stanovnika koji uglavnom žive u gradovima. Stanovnici Krita se bave proizvodnjom vina, meda i naravno maslinovog ulja. Ipak, prednost se daje turizmu. Glavni i najveći grad ostrva, Heraklion (Iraklion ili Kandija), ima oko 140.000 stanovnika. Poznati gradovi su i Hanja, Retimno, Agios Nikolaos, Lerapetra, Sitia. Na južnoj strani ostrva su uglavnom ribarska sela, pa predstavljaju odličan izbor za sve one koji žele miran odmor.
Treba znati da je na Kritu rođen Domenikos Teotokopulos, poznatiji u svetu umetnosti kao El Greko, kao i pevačica Nana Muskuri i Elefterios Venizelos.
Ovo ostrvo je poznato po najlepšim plažama na svetu, pa treba svakako videti Balos, Elafonisi, Vai, Damnone, Falasarna, Preveli… U blizini glavnog grada nalaze se ostaci palate u Knososu, centru minojske civilizacije, sa sačuvanim kraljičinim i kraljevim odajama, prostorijom sa prestolom, svetilištem, trezorom i teatrom. U Arheološki muzeju u Heraklionu se čuvaju originalne freske iz četiri najveće palate tog perioda: Knosos, Zakros, Festos i Malija. Nikako ne treba propustiti ni pešačku turu kroz klisuru Samaria u Hanji na zapadnom delu ostrva. Klisura je duga 18 km, duboka do 300 metara, a na nekim mestima široka je 2-3 metra.
Neizostavnan deo programa za svakog ko poseti ovo ostrvo je izlet na lepo ostrvo Santorini, kao i izlet na ostrvo Spinalonga ( u blizini Elounde) i poseta venecijanskoj tvrđavi koja je sagrađena u 16. veku. Takođe, treba posetiti i Gortis, glavni grad ostrva u doba vladavine Rimljana i zamak iz 1371. godine koji se nalazi u blizini grada Retimno.
Ukoliko letujete na Kritu, uživaćete i u kvalitetnom vinu i ukusnoj i zdravoj hrani. Stanovnici Krita najviše vole vina točena direktno iz bureta. Predlažemo morsku hranu: pržene lignje, u vinu kuvana ili grilovana hobotnica, riba cipli…
Katarina Ristić
Ostavite odgovor